మౌనా కియా (ఆంగ్లం: Mauna Kea) అనేది హవాయి ద్వీపంలో ఉన్న ఒక నిద్రాణమైన అగ్నిపర్వతం. సముద్ర మట్టానికి దీని స్టాండింగ్ 4,207 మీటర్లు (13,802 అడుగులు), దీని శిఖరం హవాయ్ స్టేట్ లో ఎత్తైన ప్రదేశం. ఈ పర్వతం యొక్క ఎక్కువ భాగం నీటిలో మునిగి ఉంది; మహా సముద్ర దిగువ భాగం నుండి కొలిచినప్పుడు, మౌనా కియా 10,000 మీటర్ల (33,000 అడుగులు) పైనే పొడవు ఉంటుంది, అంటే దీని దిగువ భాగం నుండి శిఖరం వరకు గల ఎత్తును తీసుకుంటే, ఇది ఎవరెస్టు పర్వతం ను అధిగమించి ప్రపంచంలోనే అత్యంత ఎత్తైన పర్వతమవుతుంది. మౌనా కియా చివరిగా 6,000 నుంచి 4,000 సంవత్సరాల క్రితం బద్దలయిందని మరియు అప్పటి నుంచి ఇప్పటి వరకు నిద్రావస్థలో ఉందని భావిస్తారు. హవాయి పురాణాల ప్రకారం హవాయ్ దీవులలోని శిఖరాలు పవిత్రమైనవి, మరియు మౌనా కియా వీటన్నింటిలోకి అత్యంత పవిత్రమైనదిగా భావిస్తారు. మౌనా కియా యొక్క వాలులో నివసిస్తున్న ప్రాచీన హవాయివాసులు ఆహారం కోసం దాని విశాలమైన అడవులపై ఆధారపడుతున్నారు. యూరోపియన్లు 18 వ శతాబ్దంలో వచ్చినప్పుడు, స్థిరపడినవారు పశువులు, గొర్రెలు మరియు ఆట జంతువులు పరిచయం చేశారు, వీటిలో చాలా పెంపుడు జంతువులు అవడంతో ఇక్కడ పర్వత జీవావరణం దెబ్బతినడం ప్రారంభమైంది. గత కొన్ని సంవత్సరాలుగా భూమి మరియు సహజ వనరుల హవాయి శాఖ పర్వతం మీద పెంపుడు జంతువుల జాతులను నిర్మూలించేందుకు వాటిని పెంచే స్థానికులపై కేసులు పెట్టసాగింది. మౌనా కియా శిఖరం అధిక ఎత్తుతో, పొడి వాతావరణంతో, మరియు స్థిరమైన గాలితో ఖగోళ పరిశోధనలకు ప్రపంచంలోని అత్యుత్తమ సైట్లలో ఒకటయ్యింది. 1964 లో ఒక దారి ఏర్పాటైన తరువాత పదకొండు దేశాల ద్వారా నిధులు సమకూర్చబడి పదమూడు టెలీస్కోప్లు ఈ శిఖరం వద్ద నిర్మించబడ్డాయి.
